Τι είναι η ΧΑΠ;

Η  Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) αναφέρεται σε μια κατάσταση που παλαιότερα περιγραφόταν σαν χρόνια βρογχίτις (φλεγμονή και στένωση των αεραγωγών) και εμφύσημα (εξασθένηση της δομής των πνευμόνων). Έχει σαν αποτέλεσμα τον προοδευτικό περιορισμό της ροής του αέρα και επακόλουθη δυσκολία στην αναπνοή. Δύσπνοια, βήχας και πτύελα είναι συνήθη συμπτώματα της ΧΑΠ.

Η εξασθένηση της δομής των πνευμόνων που προκαλείται από την ΧΑΠ δεν είναι πλήρως αναστρέψιμη.

Η ΧΑΠ είναι μια συνήθης, δαπανηρή και αποτρέψιμη ασθένεια που έχει ουσιαστικές επιπτώσεις στην υγεία του Ευρωπαϊκού πληθυσμού.

Η ΧΑΠ είναι η μόνη σημαντική αιτία θανάτου που ο επιπολασμός της αυξάνει παγκοσμίως.

Επιβάρυνση στην Ευρώπη

Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια είναι ένα όνομα που θα έπρεπε να είναι εξίσου γνωστό σε όλους όπως το άσθμα ή ο καρκίνος του πνεύμονα, καθώς αποτελεί μία από τις πιο διαδεδομένες πνευμονοπάθειες. Υπάρχουν  περίπου  44  εκατομμύρια  περιπτώσεις  ΧΑΠ  παγκοσμίως. Στα  αναπτυγμένα  κράτη,  η  ΧΑΠ  εμφανίζεται  στη  μέση  και  Τρίτη  ηλικία,  συνήθως  μετά  τα  45  χρόνια.Η  συχνότητα  της  κλινικά  ουσιώδους  ΧΑΠ  ποικίλλει  στα  Ευρωπαικά  κράτη  απο  4 – 10%  του  ενήλικου  πληθυσμού.

Τα στοιχεία για τη συχνότητα της ΧΑΠ στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη είναι πολύ περιορισμένα.

Περίπου 200.000 – 300.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο στην Ευρώπη εξαιτίας της ΧΑΠ. Στοιχεία που δόθηκαν από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) το 1997, δείχνουν ότι η ΧΑΠ ήταν η αιτία θανάτου για το 4.1% των ανδρών και το 2.4% των γυναικών στην Ευρώπη. Η χρήση των υπηρεσιών των εξωτερικών ιατρείων για τους ασθενείς με ΧΑΠ στην Ευρώπη αυξάνει κατακόρυφα με την ηλικία.

Ανάμεσα στις παθήσεις του αναπνευστικού, η ΧΑΠ είναι η κύρια αιτία χαμένων ωρών εργασίας. Στην  Ε.Ε, περίπου 41.300 χαμένες ημέρες εργασίας ανά 100.000 πληθυσμού το χρόνο οφείλονται στη ΧΑΠ. Στην Ευρώπη, οι παραγωγικές απώλειες που οφείλονται στη ΧΑΠ, φτάνουν στο συνολικό ποσό 28.5 δις ευρώ ετησίως.

Έως το 2020, η ΧΑΠ πιθανώς να ευθύνεται για περισσότερα από 6 εκοτομμύρια θανάτους παγκοσμίως το χρόνο, κάνοντάς την την τρίτη κύρια αιτία θανάτου.

Τι προκαλεί τη ΧΑΠ;

Η πιο σημαντική αιτία που προκαλεί τη ΧΑΠ (τόσο τη βρογχίτιδα όσο και το  εμφύσημα), στο 90% περίπου των περιπτώσεων, είναι το κάπνισμα. Δεν αναπτύσσουν όλοι οι καπνιστές ΧΑΠ, υποδηλώνοντας ότι γενετικοί παράγοντες τροποποιούν τους κινδύνους για κάθε άτομο. Ο μόνος αποδεδειγμένα γενετικός παράγοντας κινδύνου για τη ΧΑΠ είναι η κληρονομική έλλειψη της πρωτεϊνης α1 – αντιθρυψίνη. Άνθρωποι με αυτή την έλλειψη που καπνίζουν, μπορεί να αναπτύξουν ΧΑΠ νωρίς στην ενήλικη ζωή τους.

Ο ρόλος της εξω και ενδοοικιακής ατμοσφαιρικής μόλυνσης σαν αίτιο της ΧΑΠ δεν είναι ξεκάθαρος, αλλά η μόλυνση του αέρα στα αστικά κέντρα είναι βλαβερή στα άτομα με την πάθηση. Επαγγελματικοί παράγοντες που προκαλούν έντονη ή παρατεταμένη έκθεση σε σκόνη, χημικά, αναθυμιασεις κλπ., μπορεί να προκαλέσουν ΧΑΠ ανεξάρτητα από το κάπνισμα και να αυξήσουν τον κίνδυνο της ασθένειας στους καπνιστές.

Η ενδοοικιακή μόλυνση από καύσιμα βιομάζας έχει ενοχοποιηθεί σαν παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη ΧΑΠ.

Η παθητική έκθεση στον καπνό του τσιγάρου επίσης συνεισφέρει στα συμπτώματα του αναπνευστικού και περιορίζει τη λειτουργία των πνευμόνων στους  μαθητές. Στη μετέπειτα ζωή, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ΧΑΠ.

Θεραπεία της ΧΑΠ

Δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για τη ΧΑΠ. Η θεραπεία στοχεύει στην επιβράδυνση της επιδείνωσης των αεραγωγών ή στην ανακούφιση από τα συμπτώματα.

Βρογχοδιασταλτικά (ή  ανακουφιστικά) αποτελούν την κύρια θεραπεία για τη δύσπνοια που προκαλείται από τη ΧΑΠ. Παρόλο που η ανακουφιστική τους επίδραση στους αεραγωγούς είναι περιορισμένη, παρέχουν χρήσιμη ανακούφιση από τα συμπτώματα. Στους  ασθενείς  με  σοβαρή  ΧΑΠ,  τακτική  χρήση  εισπνεομένων  κορτικοστεροειδών μπορεί να ελαττώσει τις παροξύνσεις και τα συμπτώματα.

Στη σοβαρή ΧΑΠ, τα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα ελαττώνονται επικίνδυνα και η χορήγηση συμπληρωματικού οξυγόνου είναι ευεργετική.  Σε ανθρώπους με προχωρημένη νόσο, οξυγόνο απαιτείται τον περισσότερο ή όλο τον καιρό.

 Άλλες θεραπείες με φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη ΧΑΠ περιλαμβάνουν αντιβιοτικά για βρογχο-πνευμονικές λοιμώξεις (“παροξύνσεις”), βλεννολυτικά και αντιοξειδωτικά.

Η μεταμόσχευση πνεύμονα χρησιμοποιείται μερικές φορές στο τελευταίο στάδιο της ασθένειας.

                                                                                                                                                                                                                                                       πηγή: ELF

Σύνδεσμοι

• ΥΠΕΚΑ ΗMΕΡΗΣΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ https://www.minenv.gr/1/12/122/12204/g1220400.html 

• ΕΟΦ www.eof.gr/web/guest/home

• ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΟΛΟΓΙΟ www.eof.gr/web/guest/gnf;jsessionid=1b8051f1a6f92fb198a44de870dd

• ΠΝΕΥΜΩΝ www.pneumon.org/

• ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ www.hts.org.gr/

• ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΥΛΗ ΤΟΥ in.gr health.in.gr/

• ΕΦΗΜΕΡΕΥΟΝΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ www.ektakta.gr/efimereuonta/efimereuonta-nosokomeia/efimereuonta-nosokomeia-attikis.html

• ΕΦΗΜΕΡΕΥΟΝΤΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ www.ektakta.gr/efimereuonta/efimereuonta-farmakeia.html

ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΘΗΝΩΝ

www.isathens.gr/